top of page

Ανεύρυσμα της αορτής: συμπτώματα και διάγνωση




Τι είναι η αορτή;


Η αορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματός μας. Είναι η «λεωφόρος» της κυκλοφορίας του αίματος, εκείνη που δρομολογεί λίτρα αίματος σε κάθε συστολή της καρδιάς μας, για να φθάσουν μέσα από τα παρακλάδια της σε κάθε όργανο, σε κάθε ιστό, σε κάθε κύτταρό μας.

Αυτή, λοιπόν, η «ζωοδόχος» αρτηρία εκφύεται μέσα από την αριστερή κοιλία της καρδιάς μας και πορεύεται κατά μήκος όλου του θώρακα και της κοιλίας. Έτσι παίρνει και το κατά τόπους όνομά της, σαν θωρακική και σαν κοιλιακή αορτή αντίστοιχα, με ανατομικό διαχωριστικό όριό τους το διάφραγμα.



Τι είναι το ανεύρυσμα;


Ανεύρυσμα ονομάζεται η ανώμαλη διεύρυνση του αυλού μιας αρτηρίας. Το ανεύρυσμα της αορτής είναι λοιπόν μια σημαντική διάταση της διαμέτρου αυτού του μεγάλου αγγείου.



Συμβαίνει όταν, για οποιονδήποτε λόγο, χαλαρώσει το τοίχωμα της αρτηρίας και επιτρέψει έτσι την αύξηση του αυλού της. Τέτοια αύξηση της διαμέτρου αναμένεται να συμβεί σε ήπιο βαθμό λόγω γήρατος σε όλους μας, αλλά η παθολογική υπέρμετρη αύξηση του αυλού της αορτής που χαρακτηρίζει το ανεύρυσμα είναι πολύ σημαντικό να διαγνωστεί εγκαίρως, καθώς μπορεί να οδηγήσει τελικά σε μια σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρο επιπλοκή, τον διαχωρισμό ή και την ρήξη της αορτής.


Όμως δεν είναι κάθε αύξηση της διαμέτρου της αορτής εξίσου επικίνδυνη. Υπάρχουν συγκεκριμένα όρια στα οποία θεωρούμε ότι η αύξηση του αυλού της αορτής αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση επιπλοκών.


Τα φυσιολογικά όρια της διαμέτρου της θωρακικής αορτής σχετίζονται με τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του ατόμου, αλλά γενικά διάμετρος θωρακικής αορτής 40mm – 44mm θεωρείται διάτασή της, ενώ η διάμετρος θωρακικής αορτής ≥45mm ταξινομείται ως ανεύρυσμα.

Στην κοιλιακή αορτή θεωρούμε ότι διάμετρος ≥30mm αποτελεί κριτήριο ανευρύσματός της.


Ποιας ειδικότητας ιατροί είναι κατάλληλοι για την διάγνωση και την παρακολούθηση των ανευρυσμάτων της αορτής;


Για την διάγνωση και την παρακολούθηση των ανευρυσμάτων της θωρακικής αορτής κατάλληλοι είναι οι Καρδιολόγοι. Η χειρουργική τους θεραπεία εμπλέκει άλλοτε τους Καρδιοχειρουργούς (ανευρύσματα ανιούσας αορτής και αορτικού τόξου) και άλλοτε τους Αγγειοχειρουργούς (ανευρύσματα κατιούσας θωρακικής αορτής).


Για τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής, παρόλο που συχνά διαγιγνώσκονται κατά την εξέταση από Καρδιολόγο, κατάλληλοι για την παρακολούθηση και την χειρουργική αποκατάσταση είναι οι Αγγειοχειρουργοί.


Ποια είναι τα αίτια του ανευρύσματος;


Για τα ανευρύσματα της θωρακικής αορτής έχουν ενοχοποιηθεί ως αίτια η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, το κάπνισμα, υποκείμενες φλεγμονώδεις παθήσεις των αρτηριών (γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα, αρτηριίτιδα Takayasu, κ.ά) , συγγενείς καρδιοπάθειες (δίπτυχη αορτική βαλβίδα, στένωση ισθμού αορτής, κ.ά) αλλά και η παρουσία κληρονομικά καθοριζόμενων διαταραχών του συνδετικού ιστού . Αυτές οι κληρονομικές διαταραχές μπορεί να επιδρούν σε πολλαπλά όργανα του σώματος (σύνδρoμο Marfan, σύνδρομο Loeys Dietz, σύνδρομο Ehlers Danlos), ή μπορεί να επιδρούν μόνο στην αορτή και τους κλάδους της. Τα γονίδια που εμπλέκονται σε τέτοιες γενετικά καθοριζόμενες παθήσεις της αορτής έχουν μελετηθεί και είναι γνωστά.


Τα αίτια του θωρακικού ανευρύσματος είναι σημαντικό να διαλευκαίνονται, καθώς θεωρούνται κριτήρια πρόγνωσης της εξέλιξής τους, και έτσι καθορίζουν τις θεραπευτικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση του ανευρύσματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ανευρύσματα θωρακικής αορτής που οφείλονται σε γενετικά καθοριζόμενη διαταραχή του συνδετικού ιστού, οδηγούν συχνότερα σε ταχεία επιδείνωση και σε επιπλοκές.


Για τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής έχουν συσχετιστεί κυρίως με τους κλασικούς παράγοντες που οδηγούν σε αθηροκλήρωση δηλαδή το κάπνισμα, την υπέρταση, την δυσλιπιδαιμία, το γήρας. Είναι συχνότερα στους άνδρες. Συχνά ακολουθούν οικογενειακή κατανομή ιστορικού ανευρυσμάτων.


Ειδικά στους άνδρες καπνιστές φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλος δια βίου κίνδυνος εμφάνισης ανευρύσματος κοιλιακής αορτής, 10.5%. Για τον λόγο αυτό, συστήνεται προληπτικός έλεγχος όλων των ανδρών με υπέρηχο - triplex αορτής μετά τα 65 έτη. Προληπτικός έλεγχος συστήνεται και στις γυναίκες που κάπνισαν (έστω και για ένα μικρό διάστημα της ζωής τους) μετά τα 65 έτη.


Τα ανευρύσματα της θωρακικής και κοιλιακής αορτής συχνά συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο: το 27% των ασθενών με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής παρουσιάζει την στιγμή της διάγνωσης και ανεύρυσμα στην θωρακική αορτή. Το 20% των ασθενών με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής θα παρουσιάσει μεταγενέστερα από την στιγμή της διάγνωσης, ανεύρυσμα και στην θωρακική αορτή.


Ποια είναι τα συμπτώματα του ανευρύσματος; Εγώ πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω ανεύρυσμα της αορτής;


Τα ανευρύσματα της αορτής αναπτύσσονται συνήθως σε διάστημα ετών, σιωπηλά, και σπάνια μόνο δίνουν συμπτώματα. Αυτά όταν παρουσιαστούν σημαίνουν ότι η αορτή έχει πλέον μεγάλη διάταση που προκαλεί πίεση στα γειτονικά όργανα, και περιλαμβάνουν:


Ανεύρυσμα θωρακικής αορτής

  • πόνος στην πλάτη

  • βήχας

  • βραχνή φωνή

  • δύσπνοια

  • ευαισθησία στο στήθος


Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής

  • βαθύς, συνεχής πόνος στην κοιλιά

  • πόνος στην μέση

  • αίσθημα παλμών στην κοιλιά

  • ψηλαφητή διόγκωση στην κοιλιά


Ψηλαφητή διόγκωση στην κοιλιά σε ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.


Δυστυχώς αυτά τα συμπτώματα δεν γίνονται αντιληπτά πάντα εγκαίρως, και έτσι τα αορτικά ανευρύσματα που έχουν παραμεληθεί θεραπευτικά μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες επιπλοκές. Επομένως για την έγκαιρη διάγνωση των ανευρυσμάτων της αορτής χρειάζεται προληπτικός καρδιολογικός έλεγχος με υπέρηχο - triplex στα άτομα που παρουσιάζουν παράγοντες κινδύνου ή οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων.


Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που διατρέχω από το ανεύρυσμα;


Τα ανευρύσματα των αρτηριών, όπου κι εντοπίζονται στο αρτηριακό δίκτυο, μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές. Τα ανευρύσματα της αορτής είναι δυνατόν να παρουσιάσουν επιπλοκή που οδηγεί σε αιφνίδιο θάνατο, αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Τα οξέα αορτικά συμβάματα, όπως λέγονται οι επιπλοκές του αορτικού ανευρύσματος, συμβαίνουν όταν διαρραγεί το τοίχωμα της αρτηρίας και χάσει έτσι την ακεραιότητά του.


Τα οξέα αορτικά συμβάματα είναι τα εξής:

  • ο αορτικός διαχωρισμός

  • το ενδο-τοιχωματικό αιμάτωμα

  • το διατιτραίνων αθηροσκληρωτικό έλκος


Ο αορτικός διαχωρισμός (διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής) είναι η συχνότερη από τις επιπλοκές των αορτικών ανευρυσμάτων. Συναντάται σε 5- 30 άτομα ανά 1.000.000 πληθυσμού, αλλά στους μισούς από αυτούς είναι θανατηφόρος.


Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής


Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το εσωτερικό τοίχωμα της αορτής δημιουργείται ένα σκίσιμο, από το οποίο το αίμα εξέρχεται από την αορτή προς το έξω τοίχωμα, δημιουργώντας μία νέα κοιλότητα «ψευδοαυλό» αίματος. Ο ψευδοαυλός μπορεί να επεκταθεί σε μήκος και έτσι να υποκλέψει την φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε σοβαρή ισχαιμία οργάνων.


Η ρήξη της αορτής συμβαίνει όταν διαρρηγνύεται το έξω τοίχωμα του ανευρύσματος, οδηγώντας σε σοβαρή αιμορραγία και θάνατο.


Ρήξη εξωτερικού τοιχώματος ανευρύσματος αορτής


Συμπτώματα από τον διαχωρισμό ή την ρήξη της αορτής:

  • οξύς ξαφνικός πόνος στην πλάτη

  • πόνος στο στήθος, στο σαγόνι, τον λαιμό ή τα χέρια

  • δυσκολία στην αναπνοή

  • συγκοπή

  • δυσκολία στην κατάποση

  • αιμόπτυση

  • εκχύμωση- αιμάτωμα στην πλάτη/ μέση ή την κοιλιά/ έξω γεννητικά όργανα

  • ψυχρά πόδια ή πόδια μελανά


Κλείστε το ραντεβού σας

Παρακαλούμε συμπληρώστε τη φόρμα και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας. 

Σας ευχαριστούμε!

bottom of page