
Η διάγνωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου δεν είναι εμπειρική αλλά βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια. Αυτά καθορίζουν και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε στην διερεύνηση των ασθενών με υποψία εμφράγματος μυοκαρδίου.
Πώς τίθεται η διάγνωση του εμφράγματος μυοκαρδίου;
λήψη ατομικού ιστορικού
Έχει ο ασθενής μας παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, όπως περιεγράφηκαν παραπάνω; Πώς περιγράφει το σύμπτωμα που τον ώθησε να ζητήσει ιατρική βοήθεια; Θα μπορούσε αυτό το σύμπτωμα να αντιστοιχεί σε στηθάγχη ή σε ισοδύναμό της, όπως την περιγράψαμε εδώ;
κλινική εξέταση
ηλεκτροκαρδιογράφημα
υπέρηχος καρδιάς - αορτής
αιματολογικός έλεγχος
Έχοντας διανύσει τα παραπάνω βήματα είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε αν πληρούνται τα διαγνωστικά κριτήρια του εμφράγματος, που περιλαμβάνουν:
συμπτωματολογία του ασθενούς συμβατή με μυοκαρδιακή ισχαιμία (όπως περιεγράφηκε εδώ) ή /και ευρήματα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα που συνάδουν με μυοκαρδιακή ισχαιμία ή/και ευρήματα στον υπέρηχο καρδιάς που δείχνουν μυοκαρδιακή ισχαιμία ή/και απεικονιστικά ευρήματα θρόμβωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες κατά τον στεφανιογραφικό έλεγχο
αυξημένη τιμή καρδιακής τροπονίνης αίματος.
Τί είναι η τροπονίνη;
Η τροπονίνη είναι μια πρωτεΐνη που φυσιολογικά βρίσκεται στο μυοκάρδιο για να ρυθμίζει την συστολική λειτουργία του. Όταν όμως το μυοκάρδιο (δηλαδή ο μυς της καρδιάς) υποστεί κάποια βλάβη, η τροπονίνη απελευθερώνεται και κυκλοφορεί στο αίμα. Έτσι μπορούμε να την ανιχνεύσουμε και να την μετρήσουμε κατά τον εργαστηριακό έλεγχο.

Δεν σημαίνει όμως πάντα η αυξημένη τιμή της τροπονίνης στην εξέταση αίματος ότι περνάμε έμφραγμα μυοκαρδίου. Όταν για διάφορους λόγους η ομαλή καρδιακή λειτουργία παραβλάπτεται, η τροπονίνη μπορεί να είναι αυξημένη. Τέτοια αίτια μπορεί να είναι άλλες καρδιολογικές παθήσεις αλλά και παθήσεις μη καρδιακής αρχής, στις οποίες έμμεσα τελικά παραβλάπτεται το μυοκάρδιο.
Καρδιαγγειακές παθήσεις που οδηγούν σε αύξηση τροπονίνης
Έμφραγμα μυοκαρδίου
Καρδιακή ανεπάρκεια
Πνευμονική εμβολή
Μυοκαρδίτιδα, περιμυοκαρδίτιδα
Ενδοκαρδίτιδα
Πνευμονική υπέρταση
Βαλβιδοπάθεια
Μυοκαρδιοπάθεια από κατεχολαμίνες
Υπερτασική κρίση
Ταχυαρρυθμίες
Επεμβατικές καρδιολογικές πράξεις (στεφανιογραφία, By pass, ablation, ηλεκτρική καρδιοανάταξη)
Διαχωρισμός αορτής
Άλλες καταστάσεις που παραβλάπτουν έμμεσα το μυοκάρδιο και οδηγούν σε αύξηση τροπονίνης
Σήψη
Έγκαυμα
Σοκ
Νεφρική ανεπάρκεια
Εγκεφαλικό επεισόδιο
Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Υπο- και υπερ- θυρεοειδισμός
Συστηματικά διηθητικά νοσήματα που μπορεί να προσβάλλουν το μυοκάρδιο (αμυλοείδωση, σαρκοείδωση, αιμοχρωμάτωση, σκληρόδερμα)
Φαρμακευτικά αίτια/ δηλητήρια
Ραβδομυόλυση
Extreme sports
Σε κάθε ασθενή ωστόσο με αυξημένη τιμή τροπονίνης, πρέπει να αξιολογείται και να αποκλείεται το ενδεχόμενο υποκείμενου εμφράγματος μυοκαρδίου, μετά από μια εξατομικευμένη καρδιολογική του εκτίμηση. Άλλωστε η αύξηση της τιμής τροπονίνης πρέπει να εκλαμβάνεται τόσο στην περίπτωση του εμφράγματος μυοκαρδίου όσο και σε όλα τα άλλα νοσήματα ως δείκτης κακής πρόγνωσης, καθώς η βλάβη του μυοκαρδίου που αντικατοπτρίζει αποτελεί δυσμενή παράγοντα έκβασης των ασθενών.
Ποια διαδικασία ακολουθείται όταν κάποιος διαγνωστεί με έμφραγμα μυοκαρδίου;
Οι ασθενείς που συγκεντρώνουν διαγνωστικά κριτήρια υπέρ εμφράγματος μυοκαρδίου, πρέπει να διακομιστούν άμεσα με το ΕΚΑΒ στο κοντινότερο κέντρο υγείας ή νοσοκομείο της περιοχής τους. Οι ασθενείς με υποψία εμφράγματος μυοκαρδίου δεν πρέπει να επιβαίνουν σε απλά αυτοκίνητα (και φυσικά δεν πρέπει να τα οδηγούν οι ίδιοι), καθώς μια τέτοια απερίσκεπτη απόφαση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά τροχαία ατυχήματα που θα στοιχίσουν πολλές ανθρώπινες ζωές.
Στο κοντινότερο υγιεινονομικό ίδρυμα όπου θα καταφθάσει ο ασθενής με το ΕΚΑΒ θα γίνει μια πρώτη γρήγορη ιατρική αξιολόγηση του ιστορικού, των συμπτωμάτων και των ζωτικών σημείων καθώς και ηλεκτροκαρδιογράφημα ώστε να καταλήξει ο εφημερεύων Ιατρός για την βαρύτητα της κατάστασης του ασθενούς. Σε όσα κέντρα υποστηρίζεται μπορεί να πραγματοποιηθεί υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση καθώς και εργαστηριακός έλεγχος τροπονίνης στο αίμα. Ταυτόχρονα το υγιεινομικό προσωπικό θα συνδέσει τον ασθενή σε ειδικό monitor καταγραφής του καρδιακού ρυθμού με δυνατότητα ανάταξης αρρυθμιών αν αυτό απαιτηθεί στην πορεία. Θα τοποθετηθεί περιφερικός φλεβοκαθετήρας ώστε να υπάρχει δυνατότητα άμεσης φαρμακευτικής επέμβασης αν χρειαστεί. Θα χορηγήσει οξυγόνο αν ο ασθενής παρουσιάζει υποξυγοναιμία.
Μετά την αρχική ιατρική εκτίμηση του ασθενούς ο Ιατρός θα κατευθυνθεί στην αρχική φαρμακευτική αγωγή που θα του χορηγήσει, ώστε να μειώσει αφενός μεν το αίσθημα πόνου ή δύσπνοιάς του και αφετέρου να τον σταθεροποιήσει αιμοδυναμικά όσο το δυνατόν καλύτερα.
Αν το νοσηλευτικό ίδρυμα δεν διαθέτει αιμοδυναμικό εργαστήριο, ο ασθενής θα πρέπει να διακομιστεί με το ΕΚΑΒ συνοδεία Ιατρού, όσο το δυνατόν συντομότερα, σε νοσοκομείο που υποστηρίζει την δυνατότητα στεφανιογραφικού ελέγχου και αγγειοπλαστικής.
Στόχος μας είναι να είμαστε γρήγοροι και αποτελεσματικοί, διακόπτοντας την πορεία της ισχαιμίας προς την νέκρωση, ώστε να διασώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο μυοκάρδιο, με τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο για τον κάθε ασθενή.